17 Ιούν Μια πέτρα στη χολή πότε χειρουργείται;
Η πέτρα στη χολή, γνωστή ως χολόλιθος, είναι μια αρκετά συχνή σε εμφάνιση πάθηση (χολολιθίαση) που μπορεί να προκαλέσει επώδυνα συμπτώματα. Η πέτρα αυτή αναπτύσσεται στο εσωτερικό της χοληδόχου κύστης (ένα μικρό όργανο που βρίσκεται κάτω από το ήπαρ) και αποτελείται κυρίως από χοληστερόλη, χολερυθρίνη και άλατα ασβεστίου. Σχηματίζεται συνήθως λόγω ανισορροπίας στη σύνθεση και απορρόφηση της χολής, με αποτέλεσμα να αυξάνει η πυκνότητά της και να σχηματίζονται μικροκρύσταλλοι (χολική λάσπη), πάνω στους οποίους σταδιακά εναποτίθενται άλατα ασβεστίου κι έτσι οδηγούμαστε στο σχηματισμό του χολόλιθου. Μπορεί να διαφέρει σε μέγεθος, σχήμα και αριθμό, με ορισμένα άτομα να αναπτύσσουν έναν μόνο μεγάλο λίθο, ενώ άλλα μπορεί να έχουν πολλαπλούς μικρότερους λίθους. Από τη στιγμή που θα σχηματιστούν οι χολόλιθοι δεν υπάρχει τρόπος αυτοί να εξαφανιστούν από το εσωτερικό της χοληδόχου κύστης. Δεν διαλυτοποιούνται, δηλαδή, με χρήση φαρμάκων ή με άλλες μεθόδους (π.χ. εξωσωματική λιθοτριψία, όπως στην περίπτωση των λίθων του νεφρού ή του ουρητήρα). Η διάγνωση της χολολιθίασης γίνεται με ένα απλό υπερηχογράφημα, που μας δίνει πληροφορίες για τον αριθμό και το μέγεθος των λίθων καθώς και την κατάσταση της χοληδόχου κύστης (διατεταμένη, φλεγμαίνουσα, κλπ). Συχνά η παρουσία λίθων μπορεί να μην προκαλεί συμπτώματα για μεγάλο χρονικό διάστημα και να ανακαλύπτεται τυχαία όταν διενεργείται υπερηχογράφημα για κάποια άλλη πάθηση (π.χ. κολικός νεφρού ή έλεγχος κοιλίας μετά από ατύχημα) ή σε έλεγχο ρουτίνας (check-up). Έτσι, στις περιπτώσεις αυτές της ασυμπτωματικής χολολιθίασης τίθεται το ερώτημα πότε μια πέτρα στη χολή πρέπει να χειρουργείται. Αντίθετα, όταν ο ασθενής έχει πόνο, εμέτους, πυρετό, ίκτερο και μια σειρά από άλλα συμπτώματα λόγω της νόσου ή των επιπλοκών αυτής, η λύση της χειρουργικής επέμβασης είναι προφανής.
Πέτρα στη χολή και πότε είναι ανάγκη να χειρουργείται
Η ανάγκη για χειρουργική επέμβαση εξαρτάται από την παρουσία ή όχι συμπτωμάτων και επιπλοκών της πάθησης:
- Οξεία χολοκυστίτιδα: Αυτή η φλεγμονώδης πάθηση της χοληδόχου κύστης συχνά απαιτεί επείγουσα χειρουργική επέμβαση για την πρόληψη επιπλοκών όπως η γάγγραινα ή η διάτρηση. Συνιστάται επείγουσα χολοκυστεκτομή εντός 72 ωρών από την έναρξη των συμπτωμάτων για την πρόληψη περαιτέρω και την ελαχιστοποίηση της νοσηρότητας. Εναλλακτικά, μια οξεία χολοκυστίτιδα μπορεί να αντιμετωπιστεί χωρίς επέμβαση, με νοσηλεία του ασθενούς μέχρι να παρέλθει η φλεγμονή (χορηγώντας αντιβίωση και στερώντας τη σίτιση) και η επέμβαση να πραγματοποιηθεί 1 μήνα και πλέον αργότερα, όταν η κατάσταση του ασθενούς έχει βελτιωθεί.
- Επαναλαμβανόμενα επεισόδια κολικών της χοληφόρου ή εξουθενωτικών συμπτωμάτων που αποδίδονται σε χολόλιθους μπορεί να δικαιολογούν τη χειρουργική αφαίρεση της χοληδόχου κύστης για την ανακούφιση της ενόχλησης και την πρόληψη μελλοντικών επιπλοκών.
- Επιπλοκές της χολολιθίασης: Παθήσεις όπως η χοληδοχολιθίαση και η οξεία λιθιασική παγκρεατίτιδα απαιτούν χειρουργική αντιμετώπιση για την αντιμετώπιση της υποκείμενης παθολογίας και τον μετριασμό του κινδύνου υποτροπής ή επιδείνωσης.
- Υπάρχουν μελέτες που καταδεικνύουν ότι η παρουσία ενός μεγάλου λίθου (> 2 εκ. διάμετρο) για μεγάλο χρονικό διάστημα (> 20 έτη) εντός της χοληδόχου κύστης αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου της χοληδόχου κύστης, ανεξάρτητα από το αν προκαλεί συμπτώματα ή όχι. Και σε αυτές τις περιπτώσεις, λοιπόν, θα συστήσουμε χειρουργική επέμβαση.
- Τέλος, σε ότι αφορά την ασυμπτωματική χολολιθίαση, η ένδειξη για διενέργεια χολοκυστεκτομής εξαρτάται από τη συνολική κατάσταση της υγείας του ατόμου. Αν πρόκειται, δηλαδή για ένα νεαρό άτομο χωρίς συνοδά προβλήματα υγείας, μπορούμε να συστήσουμε άλιπο δίαιτα και να αναβάλουμε την επέμβαση μέχρι να παρουσιαστούν τα πρώτα συμπτώματα. Στην περίπτωση, όμως, κάποιου ασθενούς με Σακχαρώδη Διαβήτη ή Νεφροπάθεια, θα τον συμβουλέψουμε να κάνει άμεσα χολοκυστεκτομή ακόμα κι αν δεν έχει το παραμικρό σύμπτωμα, καθότι ο κίνδυνος να νοσήσει βαριά και να κάνει επικίνδυνες επιπλοκές είναι μεγαλύτερος σε σχέση με τους υπόλοιπους ανθρώπους.
Συνεπώς, η απάντηση στην ερώτηση μια πέτρα στη χολή πότε πρέπει να χειρουργείται εξαρτάται από την ένταση των συμπτωμάτων που προκαλεί η πάθηση, την εμφάνιση τυχόν επιπλοκών όπως η χολοκυστίτιδα ή η οξεία λιθιασική παγκρεατίτιδα, αλλά και τη γενικότερη κατάσταση του ασθενούς. Σε κάθε περίπτωση, η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη αντιμετώπιση είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη της επιδείνωσης της πάθησης και της εμφάνισης επιπλοκών. Πέτρες στη χοληδόχο κύστη που προκαλούν συμπτώματα απαιτούν στην πλειοψηφία των περιπτώσεων χειρουργική αποκατάσταση. Η επέμβαση που εκτελείται σε αυτή την περίπτωση ονομάζεται χολοκυστεκτομή και περιλαμβάνει την αφαίρεση ολόκληρης της χοληδόχου κύστης συνήθως με τη λαπαροσκοπική ή τη ρομποτική μέθοδο. Τόσο η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή όσο και η ρομποτική χολοκυστεκτομή αποτελούν ελάχιστα επεμβατικές, αναίμακτες κι ανώδυνες τεχνικές. Οι τεχνικές αυτές προσφέρουν πολλά πλεονεκτήματα σε σχέση με την παραδοσιακή ανοιχτή χειρουργική επέμβαση, όπως μειωμένο μετεγχειρητικό πόνο, μικρότερη παραμονή στο νοσοκομείο, ταχύτερη ανάρρωση και βελτιωμένο αισθητικό αποτέλεσμα. Ο Γενικός Χειρουργός στον Πειραιά Δρ. Γεώργιος Γεωργίου εφαρμόζει ευρέως τη λαπαροσκοπική και τη ρομποτική χειρουργική τεχνική για την αντιμετώπιση της χολολιθίασης και την έγκαιρη πρόληψη τυχόν επιπλοκών, με εξαιρετικά ποσοστά επιτυχίας.