Βουβωνοκήλη

Τι είναι η βουβωνοκήλη και πώς δημιουργείται;

Πρόκειται για μια διόγκωση που εμφανίζεται στη βουβωνική χώρα, δεξιά ή αριστερά (ή και στις δύο μεριές ταυτόχρονα), στα σημεία δηλαδή που ο κορμός ενώνεται με τα κάτω άκρα. Η διόγκωση αυτή προκύπτει λόγω της προπέτειας κάποιου ενδοκοιλιακού σπλάχνου (συνηθέστερα του λεπτού εντέρου, αλλά και του παχέος, της ωοθήκης, της σκωληκοειδούς απόφυσης κ.α.) από ένα αδύναμο σημείο στο κοιλιακό τοίχωμα της βουβωνικής περιοχής.

Η προβολή του σπλάχνου και η εμφάνιση κήλης διευκολύνεται από παράγοντες που προκαλούν αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης, όπως είναι ο βήχας, η άρση βάρους, η χρόνια δυσκοιλιότητα και η υπερτροφία προστάτη.

Το αδύνατο σημείο στο κοιλιακό τοίχωμα, δηλαδή ανάμεσα στους μυς που περιβάλλουν τα όργανα της κοιλιάς, δημιουργείται επειδή από εκεί διέρχονται ο σπερματικός τόνος στους άνδρες και ο στρογγύλος σύνδεσμος της μήτρας στις γυναίκες και επιβαρύνεται με την πάροδο της ηλικίας, την απότομη απώλεια βάρους, τα χρόνια αναπνευστικά προβλήματα ή το κάπνισμα (λόγω καταστροφής του κολλαγόνου).

Τι συμπτώματα προκαλεί η βουβωνοκήλη;

Η βουβωνοκήλη μπορεί να είναι συγγενής, όταν οφείλεται σε ατελή σύγκλειση του ελυτροπεριτοναϊκού πόρου. Eμφανίζεται ήδη από τα πρώτα χρόνια της ζωής, οπότε και οι γονείς συνήθως αντιλαμβάνονται μια διόγκωση στην αντίστοιχη περιοχή, κυρίως όταν το παιδί κλαίει. Σε πολλές περιπτώσεις το στόμιο συγκλείεται αυτόματα καθώς το παιδί μεγαλώνει, οπότε και η κήλη εξαφανίζεται από μόνη της. Εάν αυτό δεν συμβεί, τότε απαιτείται χειρουργική επέμβαση για τη διόρθωση της κήλης.

Σε ό,τι αφορά τις επίκτητες κήλες της βουβωνικής περιοχής, που είναι και οι περισσότερες, παρουσιάζονται επίσης με διόγκωση (προπέτεια) στη βουβωνική περιοχή, ενώ ο ασθενής αναφέρει ήπιο προς μέτριο πόνο που γίνεται αισθητός περισσότερο σαν ‘βάρος’ μετά από κούραση ή παρατεταμένη ορθοστασία και που μπορεί να επεκτείνεται και προς τους όρχεις.

Με την πάροδο του χρόνου η βουβωνοκήλη αυξάνεται σε μέγεθος καθώς το χάσμα μεταξύ των κοιλιακών μυών διευρύνεται και οι υμένες (περιτονίες) που τη συγκρατούν χαλαρώνουν περαιτέρω λόγω της συνεχιζόμενης ενδκοιλιακής πίεσης. Η διόγκωση μπορεί σε παραμελημένες περιπτώσεις να φτάνει μέχρι και το όσχεο, οπότε μιλάμε για οσχεοβουβωνοκήλη.

Είναι επικίνδυνη η βουβωνοκήλη;

Η κήλη στα αρχικά στάδια συνήθως είναι ανατασσόμενη, δηλαδή η διόγκωση στην περιοχή εξαφανίζεται αν το άτομο ξαπλώσει, καθώς το σπλάχνο που προβάλλει επιστρέφει εντός της κοιλιάς. Με την πάροδο του χρόνου, όμως, η σταδιακή περαιτέρω χαλάρωση των τοιχωμάτων ευνοεί την αύξηση του μεγέθους της κήλης, ενώ η είσοδος-έξοδος του περιεχομένου της κήλης στην κοιλιά δημιουργεί συμφύσεις. Έτσι, μετά από κάποιο χρονικό διάστημα η κήλη μπορεί να είναι συνέχεια διογκωμένη, όντας μη ανατασσόμενη.

Στη φάση αυτή ενδέχεται να προκαλεί πεπτικά ενοχλήματα, όπως ναυτία, μετεωρισμό, κολικούς, καθώς το έντερο που συνήθως παγιδεύεται στην κήλη δεν είναι στη φυσιολογική του θέση και πάσχει. Η πιο επικίνδυνη, όμως, κατάσταση είναι αυτή της περίσφιξης της βουβωνοκήλης, οπότε και το σπλάχνο που περιέχει στραγγαλίζεται λόγω της πίεσης και αρχίζει να νεκρώνεται.

Πρόκειται για επείγουσα κατάσταση που εξελίσσεται εντός μερικών ωρών (3-6) με έντονο πόνο στην περιοχή, ερυθρότητα στο σημείο της κήλης, εμέτους και γενική καταβολή του ασθενούς, που εάν δεν αντιμετωπιστεί χειρουργικά μπορεί να αποβεί μοιραία.

Πώς γίνεται η διάγνωση της βουβωνοκήλης;

Η διάγνωση της κήλης αυτής, όπως και κάθε άλλης κήλης του κοιλιακού τοιχώματος, γίνεται κλινικά, δηλαδή με την εξέταση από τον ιατρό. Όταν η βουβωνοκήλη είναι μεγάλη μπορεί να είναι εύκολα ορατή σαν εντοπισμένη διόγκωση στη βουβωνική χώρα καθώς ο ασθενής στέκεται όρθιος χωρίς τα ρούχα του. Σε μικρότερες ή αρχόμενες κήλες χρειάζεται ειδικός χειρισμός με τον ιατρό να ψηλαφά το έξω βουβωνικό στόμιο ενώ ο ασθενής βήχει σε όρθια θέση.

Έτσι γίνεται αντιληπτό το χάσμα των κοιλιακών μυών στο σημείο αυτό αλλά και η πρόπτωση του περιεχόμενου της κήλης. Σε κάθε περίπτωση δε θα πρέπει να παραλείπεται η κλινική εξέταση και της αντίθετης πλευράς αλλά και του ομφαλού, άσχετα με το αν ο ασθενής αναφέρει ή όχι συμπτώματα, γιατί συχνά παρατηρούνται κήλες και στα σημεία αυτά.

Σπάνια μπορεί να απαιτηθεί κάποιου είδους απεικονιστική εξέταση για να αποσαφηνιστεί η παρουσία ή όχι κάποιας βουβωνοκήλης, όπως σε παχύσαρκους ασθενείς ή όταν πρόκειται για πιθανή υποτροπή παλιότερης επέμβασης για το ίδιο πρόβλημα.

Το υπερηχοτομογράφημα είναι μια δυναμική εξέταση αφού μπορούμε να παραγείλλουμε στον ασθενή να βήξει κατά τη διάρκεια του ελέγχου, ενώ η αξονική και η μαγνητική τομογραφία δίνουν αρκετές πληροφορίες για την κατάσταση των κοιλιακών τοιχωμάτων και το περιεχόμενο μιας κήλης.

Ποιοι τύποι επεμβάσεων υπάρχουν για την χειρουργική αποκατάσταση;

Η χειρουργική αποκατάσταση της βουβωνοκήλης μπορεί να γίνει με την κλασσική τεχνική της ανοιχτής επέμβασης, οπότε το χάσμα στο κοιλιακό τοίχωμα αποκαθίσταται με τη χρήση βιοσυμβατού συνθετικού πλέγματος ώστε να αποφεύγεται η τάση των ιστών και να ελαχιστοποιούνται οι πιθανότητες υποτροπής (τεχνική Lichtenstein). Η νοσηλεία διαρκεί 1 ημέρα και μπορεί να πραγματοποιηθεί με γενική, ενδορραχιαία (από τη μέση του σώματος και κάτω) ή τοπική αναισθησία.

Ο μετεγχειρητικός πόνος είναι ήπιος, αλλά απαιτείται χρονικά διάστημα 2-3 εβδομάδων χωρίς έντονη σωματική δραστηριότητα, προκειμένου να ενσωματωθεί το πλέγμα στους ιστούς χωρίς πρόβλημα.

Τα τελευταία 20 περίπου χρόνια, η επανάσταση που συντελέστηκε με την λαπαροσκοπική χειρουργική έδωσε νέες προοπτικές στη θεραπεία των κηλών. Με τη χρήση ειδικών εργαλείων που συνεχώς εξελίσσονται και με την απόκτηση ολοένα και μεγαλύτερης εμπειρίας, έγινε εφικτή η αντιμετώπιση όλων των τύπων των κηλών με ελάχιστα επεμβατικό τρόπο. Το όφελος για τον ασθενή είναι η απουσία μεγάλων και αντιαισθητικών ουλών, η μείωση του μετεγχειρητικού πόνου και η γρηγορότερη αποκατάσταση στο φυσιολογικό.

Η λαπαροσκοπική αποκατάσταση της βουβωνοκήλης επιτρέπει τη διενέργεια της επέμβασης μέσα από 3 μικρές οπές στο κοιλιακό τοίχωμα διαμέτρου λίγων χιλιοστόμετρων. Η ρομποτική τεχνική πραγματοποιείται με τις ίδιες μικρές τομές αλλά με πολύ πιο εξελιγμένα συστήματα απεικόνισης του χειρουργικού πεδίου αλλά και χειρισμού των χειρουργικών εργαλείων, ώστε να αποφεύγονται οι κακώσεις των νεύρων και να ελαχιστοποιείται ο μετεγχειρητικός πόνος.

Ένα επιπλέον πλεονέκτημα των ελάχιστα επεμβατικών αυτών τεχνικών είναι ότι επιτρέπουν την ταυτόχρονη αποκατάσταση διπλής κήλης (δηλαδή δεξιάς και αριστερής βουβωνοκήλης) ή ακόμα και τριπλής κήλης (αμφοτερόπλευρη βουβωνοκήλη και ομφαλοκήλη).

Πώς θεραπεύεται η βουβωνοκήλη;

Όπως σε κάθε τύπο κήλης, έτσι και στην βουβωνοκήλη, η θεραπεία είναι πάντα χειρουργική. Συντηρητικά μέτρα αντιμετώπισης της κατάστασης, όπως αποφυγή άρσης βάρους, αντιμετώπιση χρόνιου βήχα ή δυσκοιλιότητας είναι μεν απαραίτητα για να μειώσουν τη δυσφορία του ασθενούς , αλλά δεν αποτρέπουν την εξέλιξη της νόσου και τον κίνδυνο περίσφιξης.

Η χρήση πιεστικής περίδεσης, ζώνης κοιλίας ή κηλεπίδεσμου για να εμποδίσει την κήλη να βγαίνει προς τα έξω, αν και ιδιαίτερα δημοφιλής πρακτική στο παρελθόν, θα πρέπει να αποφεύγεται. Αφενός γιατί τελικά δεν αποτρέπει στην ουσία την εξέλιξη της κήλης όσο θα ήταν αναμενόμενο και αφετέρου γιατί προκαλεί συμφύσεις του σάκου της κήλης με τους πέριξ ιστούς, καθιστώντας δυσκολότερη την μετέπειτα χειρουργική αποκατάσταση.

Η επέμβαση αποσκοπεί στην επαναφορά του προβάλλοντος οργάνου στην φυσιολογική του θέση εντός της κοιλίας και στην σύγκλειση του παθολογικού χάσματος στο κοιλιακό τοίχωμα.

Μετά από αρκετές δεκαετίες εμπειρίας με την χρήση πλεγμάτων, όλες οι επιστημονικές εταιρείες πια συνιστούν την εφαρμογή βιοσυμβατού συνθετικού πλέγματος για την διόρθωση της κήλης, προκειμένου να αποφευχθεί η τάση στην σύγκλειση των κοιλιακών τοιχωμάτων.