Πολύποδες Παχέος Εντέρου

Τι είναι οι πολύποδες του παχέος εντέρου;

Ως πολύποδες παχέος εντέρου ορίζονται οποιοιδήποτε παθολογικοί σχηματισμοί που προέρχονται από την εσωτερική στιβάδα του εντερικού τοιχώματος (βλεννογόνος) και προβάλλουν εντός του αυλού του εντέρου. Είναι συχνό εύρημα κατά την εξέταση του εντέρου και η πιθανότητα κάποιος άνθρωπος να εμφανίσει πολύποδα αυξάνεται με την ηλικία.

Το μέγεθος τους ποικίλει από λίγα χιλιοστόμετρα έως 1-2 εκατοστόμετρα, μπορεί να υπάρχει ένας ή περισσότεροι πολύποδες στο παχύ έντερο, να εντοπίζονται σε όλα τα τμήματά του, ενώ με βάση το σχήμα τους διακρίνουμε τα εξής είδη:

– Έμμισχος πολύποδας (συνδέεται με το έντερο με λεπτή βάση, με μίσχο)
– Άμισχος (έχει πλατιά έκφυση από το έντερο, χωρίς μίσχο)
– Επίπεδος

Ανάλογα με την αιτιολογία εμφάνισής τους και τα χαρακτηριστικά των κυττάρων που τους αποτελούν διακρίνονται σε:

– Υπερπλαστικοί, θεωρούνται αντιδραστικοί και δεν ενέχουν κίνδυνο εξέλιξης σε κακοήθεια
– Αδενώματα, είναι οι πιο συχνά συναντώμενοι και αυτοί με τη μεγαλύτερη πιθανότητα εξαλλαγής σε αδενοκαρκίνωμα. Ταξινομούνται περαιτέρω ως σωληνώδη, λαχνωτά ή σωληνολαχνωτά αδενώματα.
– Φλεγμονώδεις, σε άτομα με χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου

Ποια τα συμπτώματα που εμφανίζουν οι πολύποδες παχέος εντέρου;

Οι πολύποδες γενικά δεν γίνονται αντιληπτοί από τον ασθενή και συνήθως ανακαλύπτονται τυχαία στα πλαίσια προληπτικού ελέγχου με κολοσκόπηση. Άτυπα κοιλιακά ενοχλήματα που μπορεί να συνδέονται με την ύπαρξη ενός πολύποδα είναι το αίσθημα μετεωρισμού («φούσκωμα»), η εναλλαγή στον τύπο των κενώσεων (από δυσκοιλιότητα σε διάρροια ή και το αντίθετο) ή η αίσθηση ότι το έντερο δεν αδειάζει τελείως μετά από την κένωση.

Ένας μεγάλος πολύποδας με μέγεθος άνω του 1 εκατοστού ενδέχεται να προκαλεί επεισόδια μικρής αιμορραγίας που γίνεται αντιληπτή από την παρουσία αίματος στα κόπρανα, ενώ αν η αιμορραγία είναι χρόνια και μικρή σε ποσότητα δεν γίνεται αντιληπτή και οδηγεί σε χρόνια αναιμία (σιδηροπενική).

Πόνος δεν υπάρχει ποτέ κι αυτό είναι που καθιστά τους πολύποδες επικίνδυνους, καθώς μπορεί να μεγαλώνουν «σιωπηλά» για χρόνια σε μέγεθος αυξάνοντας τον κίνδυνο μετατροπής τους σε αδενοκαρκίνωμα του παχέος εντέρου.

Υπάρχει διάγνωση για τους πολύποδες παχέος εντέρου;

Η παρουσία ενός πολύποδα ή πολυπόδων ανευρίσκεται με την ενδοσκόπηση του κατώτερου πεπτικού συστήματος, τη γνωστή σε όλους κολοσκόπηση. Μετά από κατάλληλο καθαρισμό του εντέρου του ασθενούς κι αφού αυτός λάβει ειδική αναισθησία για να μην αντιλαμβάνεται την εξέταση, εισάγεται λεπτός σωλήνας με κάμερα στο άκρο του, που επιτρέπει τον οπτικό έλεγχο του αυλού όλου του παχέος εντέρου.

Τα τελευταία χρόνια υπάρχει και η δυνατότητα της αξονικής κολονογραφίας, κατά την οποία μελετάται το παχύ έντερο του ασθενούς με αξονική τομογραφία ειδικής τεχνικής, χωρίς την ανάγκη εισόδου οργάνου στο έντερο του ατόμου.

Είναι αρκετά ακριβής στον εντοπισμό πολυπόδων μεγαλύτερων των 5-10 χιλιοστόμετρων, αλλά δεν έχει καταφέρει ακόμα να ξεπεράσει την κολοσκόπηση ως μέθοδο εκλογής για την εξέταση του κόλου.

Υπάρχει θεραπεία – Αντιμετώπιση για τους πολύποδες παχέος εντέρου;

Σχεδόν όλα τα αδενοκαρκινώματα του παχέος εντέρου αναπτύσσονται σε έδαφος ενός προϋπάρχοντα πολύποδα μετά από διάστημα περίπου 10 ετών. Κι επειδή, όπως προαναφέρθηκε, οι πολύποδες δεν δίνουν συνήθως συμπτώματα, είναι εξαιρετικά σημαντικό όλοι οι άνθρωποι να υποβάλλονται προληπτικά (screening) σε κολοσκόπηση στα 50 έτη της ηλικίας, άσχετα με το αν έχουν συμπτώματα ή όχι!

Η ηλικία αυτή έχει οριστεί με βάση μελέτες, που καταδεικνύουν ότι μετά τα 50 έτη αυξάνεται η πιθανότητα εμφάνιση πολυπόδων και κατ’ επέκταση και καρκίνου. Πρόσφατα, μάλιστα, η Αμερικάνικη Γαστρεντερολογική Εταιρεία κατέβασε το ηλικιακό αυτό όριο στα 45 έτη, καθώς καταγράφεται μια αύξηση της τάσης εμφάνισης καρκίνου σε μικρότερες ηλικίες.

Κατά την ανεύρεση ενός πολύποδα αξιολογούνται χαρακτηριστικά του όπως το μέγεθος, η παρουσία η όχι μίσχου, η παρουσία αιμορραγικών στοιχείων ή άλλων ιδιοτήτων που τον καθιστούν ύποπτο να φέρει καρκινικά κύτταρα (δυσπαλστικός πολύποδας ή καρκίνωμα in situ). Όταν είναι έμμισχος ή σχετικά μικρός (~ 1 εκατοστόμετρο) αφαιρείται κατά τη διάρκεια της κολοσκόπησης και αποστέλλεται για ιστολογική εξέταση.

Εφ’ όσον αποδειχθεί ότι πρόκειται για δυσπλαστικό πολύποδα (προ-καρκινική κατάσταση) δεν απαιτούνται περαιτέρω ενέργειες αλλά στενή επιτήρηση του ασθενούς με συχνές ενδοσκοπήσεις. Αν βρεθεί διηθητικό αδενοκαρκίνωμα (δηλαδή τα καρκινικά κύτταρα διηθούν βαθύτερες στιβάδες του πολύποδα και επεκτείνονται στο τοίχωμα του παχέος εντέρου) τότε απαιτείται χειρουργική επέμβαση για αφαίρεση του τμήματος του εντέρου που φέρει τον πολύποδα μαζί με τους γειτονικούς λεμφαδένες, προκειμένου να εκριζωθεί η νόσος και να μην υποτροπιάσει σύντομα.

Η χειρουργική επέμβαση για πολύποδες παχέος εντέρου μπορεί να γίνει με ανοιχτή προσπέλαση (λαπαροτομία), λαπαροσκοπικά ή ρομποτικά. Οι δύο τελευταίες προσεγγίσεις, στα πλαίσια της Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής προσφέρουν ισάξια ογκολογικά αποτελέσματα με την κλασσική «ανοιχτή» χειρουργική επέμβαση, αλλά με σημαντικά λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο, λιγότερες μέρες νοσηλείας και ανάρρωσης, χρήση λιγότερων φαρμάκων και μηδενική ανάγκη σε μεταγγίσεις αίματος.

Γι’ αυτό και ολοένα κερδίζουν έδαφος στην αντιμετώπιση ασθενών με κακοήθεις πολύποδες ή καρκίνο του παχέος εντέρου.

Συχνές ερωτήσεις/απαντήσεις σχετικά με τους πολυποδες εντέρου