Κύστη Κόκκυγος

Κύστη Κόκκυγος: Τί είναι η κύστη κόκκυγος («τριχοφωλεακή κύστη»);

Πρόκειται για ένα καλοήθη σχηματισμό με τη μορφή κύστης που αναπτύσσεται στο δέρμα και τον υποδόριο ιστό (δηλαδή το λίπος) πάνω από το τελευταίο τμήμα της σπονδυλικής στήλης (οστό του κόκκυγα, τη λεγόμενη «ουρά»). Στην πραγματικότητα αποτελεί μία κοιλότητα που καλύπτεται εσωτερικά από επιθήλιο (τοίχωμα κύστης) και μπορεί να περιέχει ορώδεις εκκρίσεις, χνούδι από τα ρούχα-εσώρουχα και συνηθέστερα τρίχες (γι’ αυτό και ονομάζεται τριχοφωλεακή).

Ποιους αφορά η πάθηση;

Συχνότερα εμφανίζεται στους άνδρες νεαρής ηλικίας, μεταξύ 15-40 ετών. Η αυξημένη τριχοφυΐα, η παχυσαρκία και η παρατεταμένη πίεση λόγω της καθιστικής θέσης του σώματος έχουν αναγνωριστεί ως επιβαρυντικοί παράγοντες. Δεν είναι σπάνια, όμως, η εμφάνισή της και σε γυναίκες αντίστοιχων ηλικιών, χωρίς έντονη τριχοφυΐα ή αυξημένο σωματικό βάρος.

Ποια είναι τα αίτια & οι σημαντικότεροι επιβαρυντικοί παράγοντες;

Αν και τα αιτία δημιουργίας της κύστης στον κόκκυγα δεν είναι απόλυτα σαφή, επιβαρυντικοί παράγοντες για την εμφάνισή της θεωρούνται η έντονη τριχοφυΐα, η εφίδρωση, η καθιστική ζωή, η κακή υγιεινή καθώς και εγγενείς λόγοι που συντελούν στη δημιουργία της κύστης (π.χ. κληρονομικότητα). Η κύστη σχηματίζεται στη περιοχής της μεσογλουτιαίας σχισμής, καθώς λόγω της ανατομίας, τα στόμια του δέρματος που καλύπτει την περιοχή του κόκκυγα είναι επιρρεπή σε μικροτραυματισμούς και φλεγμονές.

Tί συμπτώματα εμφανίζουν οι ασθενείς με κύστη κόκκυγος;

Στο αρχικό στάδιο οι ασθενείς σπάνια αντιλαμβάνονται την παρουσία της κύστης και ίσως απλά να νιώθουν ένα μικρό πρήξιμο στην περιοχή, ειδικά όταν κάθονται. Η ύπαρξη κύστης οδηγεί στον σχηματισμό συριγγίου κάτω από το δέρμα («τριχοφωλεακό συρίγγιο»), χωρίς περαιτέρω ενοχλήσεις για τον ασθενή καθώς δεν προξενεί έντονο πόνο ή πρήξιμο.

Συχνά, η ύπαρξη κύστης γίνεται αντιληπτή από τον ασθενή από την εκροή υγρού και αίματος από το στόμιο του συριγγίου, ή από την περιοδική εμφάνιση ήπιων φλεγμονών και αποστημάτων.

Εάν η κύστη επιμολυνθεί από μικρόβια (οξεία φλεγμονή), τότε αρχίζει να διογκώνεται και στην πλειονότητα των περιπτώσεων δημιουργείται απόστημα. Βιώνοντας έντονο πόνο, πρήξιμο, δυσκολία να καθίσει ή ακόμη και πυρετό, καταβολή και αύξηση των δεικτών φλεγμονής (σε περιπτώσεις μεγάλων αποστημάτων) ο ασθενής αναζητά ιατρική συμβουλή.

Πώς γίνεται η διάγνωση της κύστης κόκκυγος;

Τίθεται μετά από κλινική εξέταση του ασθενούς, κατά την οποία αναζητούνται τα στόμια των συριγγίων της κύστης σε όλο το μήκος της μεσογλουτιαίας σχισμής. Είναι σημαντικό, επίσης, να εξακριβωθεί αν η κύστη βρίσκεται σε φάση χρονιότητας («ψυχρή κύστη», κατάλληλη για θεραπεία άμεσα) ή σε φάση φλεγμονής/αποστηματοποίησης («θερμή κύστη» ή σε οξεία φάση).

Αυτό θα καθοριστεί από τη φύση και η σύσταση του υγρού που πιθανότατα να εκρέει από τα στόμια της κύστης (ορώδες; πυώδες; αιματηρό;), την παρουσία άλγους κατά την ψηλάφηση, την ύπαρξη ερυθρότητας-θερμότητας κ.α.

Σε αμφίβολες περιπτώσεις (π.χ. παχύσαρκα άτομα, προηγούμενες επεμβάσεις στη περιοχή) το υπερηχοτομογράφημα (U/S) στην περιοχή μπορεί να δώσει επιπλέον πληροφορίες σχετικά με το βάθος της κύστης, την πορεία των συριγγίων και την ύπαρξη ή όχι φλεγμονής.

Τέλος, όταν σ’ έναν ασθενή ανευρίσκεται συρίγγιο κοντά στην περιοχή του πρωκτού, είναι σημαντικό να ξεκαθαρίσουμε αν πρόκειται για περιεδρκό συρίγγιο ή επεκτεινόμενο συρίγγιο από κύστη κόκκυγα. Στην περίπτωση αυτή η Μαγνητική Τομογραφία (MRI) αποσαφηνίζει την κατάσταση, καθώς οι δύο αυτές καταστάσεις μπορεί μεν να συνυπάρχουν αλλά υπάρχουν διαφορές ως προς την θεραπευτική προσέγγισή τους.

Παρ’ όλα αυτά, χάρη στη πρόοδο της σύγχρονης τεχνολογίας είναι δυνατόν και οι δύο αυτές παθήσεις να αντιμετωπιστούν ταυτόχρονα με laser.

Πώς θεραπεύεται η κύστη κόκκυγος;

Σε αρχικά στάδια συνιστάται η αποφυγή της πίεσης στην περιοχή, η σχολαστική υγιεινή, η χρήση αντιβιοτικών και αντιφλεγμονωδών φάρμακων στοχεύοντας στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και στην αναστολή της ανάπτυξης της κύστης (συντηρητική αντιμετώπιση). Στην περίπτωση όμως που έχει δημιουργηθεί απόστημα, η χειρουργική επέμβαση για τη διάνοιξη του τοιχώματος της κύστης και την παροχέτευση του πύου είναι επιβεβλημένη.

Η χειρουργική παροχέτευση της κύστης δεν προσφέρει οριστική θεραπεία καθώς το τοίχωμα της κύστης δεν αφαιρείται, απλά διανοίγεται για να επιτρέψει την έξοδο του πύου για να ανακουφιστεί ο ασθενής. Καθ’ όσον η κύστη παραμένει κάτω από το δέρμα τείνει να δημιουργεί νέες φλεγμονές και συρίγγια.

Για την οριστική αντιμετώπιση της κύστη κόκκυγος, η κλασική θεραπεία προβλέπει την ριζική αφαίρεση της κύστης (τοίχωμα και περιεχόμενο) με χειρουργική επέμβαση. Η κλασσική χειρουργική θεραπεία συνεπάγεται μεγάλο χειρουργικό τραύμα, σημαντικό χρόνο επούλωσης (2-10 εβδομάδες), μεγάλη και αντιαισθητική ουλή, καθημερινές και επίπονες αλλαγές στο τραύμα, το οποίο παραμένει ανοιχτό μέχρι να επουλωθεί.

Η κλασική χειρουργική θεραπεία απαιτεί επίσης νοσηλεία και συνήθως χορήγηση γενικής αναισθησίας. Παρά την επώδυνη επέμβαση και τη ριζική εκτομή της κύστης, τα ποσοστά επιτυχίας με την κλασική μέθοδο αντιμετώπισης δεν υπερβαίνουν το 80-85%, ενώ σε ενδεχόμενη επανεμφάνισή της μετά από λίγους μήνες, απαιτείται μια νέα, ακόμη πιο εκτεταμένη χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεσή της!

Κύστη Κόκκυγος: Η καινοτόμος θεραπεία με το Laser (PiLaΤ, Pilonidal Laser Treatment)

Τα τελευταία χρόνια, μια νέα, εντελώς ανώδυνη και αναίμακτη μέθοδος θεραπείας της κύστης κόκκυγος κατέστη εφικτή. Αξιοποιώντας την εμπειρία από την πολύ επιτυχημένη χρήση του laser στη θεραπεία των περιεδρικών συριγγίων (μέθοδος FiLaC – Fistula Laser Closure), η θεραπεία της κύστης κόκκυγα πραγματοποιείται με τη χρήση ενός εξελιγμένου, ανώδυνου laser με ειδικό καθετήρα εφαρμογής της ενέργειας, από το ήδη υπάρχον στόμιο του συριγγίου.

Η θεραπεία με τη μέθοδο PiLaT διασφαλίζει την απόλυτα ασφαλή, εστιασμένη και ομοιογενή εφαρμογή της ακτινοβολίας του laser και καταστρέφει με ελεγχόμενη τρόπο, τα εσωτερικά τοιχώματα της κύστης. Παράλληλα, η ενέργεια του laser ενεργοποιεί μια διαδικασία ήπιας και άσηπτης φλεγμονής που μετά από λίγες μέρες οδηγεί στην πλήρη επούλωση και την οριστική θεραπεία της κύστης.

Η συνολική διαδικασία διαρκεί περίπου 15 λεπτά, πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία, δεν απαιτεί νοσηλεία και ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στις κανονικές του δραστηριότητες την ίδια κιόλας μέρα. Τα άμεσα αποτελέσματα της θεραπείας της κύστης κόκκυγα με τη μέθοδο PiLat ξεπερνούν το 92%, απαλλάσσοντας τους ασθενείς από μια επώδυνη χειρουργική θεραπεία.

Πλεονεκτήματα της θεραπείας της κύστης κόκκυγος με το Laser – PiLaT

• Πολύ σύντομη θεραπεία που διαρκεί περίπου 15-30 λεπτά.
• Εντελώς ανώδυνη και αναίμακτη μέθοδος που πραγματοποιείται υπό τοπική αναισθησία.
• Απόλυτα ασφαλής καθώς δεν δημιουργεί κανένα χειρουργικό τραύμα, δε χρειάζεται ράμματα και εξαλείφει κάθε ενδεχόμενο ουλής, μετεπεμβατικής αιμορραγίας, λοίμωξης ή διάσπασης του τραύματος.
• Άμεση και ασφαλής αποθεραπεία που δεν απαιτεί μετεγχειρητικά ούτε τη λήψη παυσίπονου και καθιστά τις επαναλαμβανόμενες, επώδυνες και κοστοβόρες αλλαγές απολύτως περιττές. Ο ασθενής μπορεί να επιστέψει άμεσα στις καθημερινές του δραστηριότητες.
• Άριστο κοσμητικό αποτέλεσμα γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό για την ψυχολογία των ασθενών που στη πλειοψηφία τους είναι άτομα νεαρής ηλικίας.
• Οριστική θεραπεία με άμεση αποτελεσματικότητα που ξεπερνά το 90% έχοντας λιγότερες υποτροπές έναντι κάθε άλλης μεθόδου. Η μέθοδος FiLaC αποτελεί ιδανική επιλογή για τη θεραπεία ασθενών που υποτροπίασαν μετά από οποιαδήποτε προηγούμενη θεραπεία.

Θεραπεία υποτροπών νόσου

Ειδικότερα σε ότι αφορά στις υποτροπές της νόσου, στις περιπτώσεις εκείνες δηλαδή όπου ο ασθενής έχει ήδη υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση με κάποια από τις άλλες τεχνικές αλλά η κύστη ξαναεμφανίστηκε, το LASER έρχεται να προσφέρει μια ανακουφιστική λύση στο πρόβλημα του ασθενούς που δεν επιθυμεί ασφαλώς να ξαναπεράσει την ίδια ταλαιπωρία. Η μέθοδος είναι εξίσου αποτελεσματική και σε αυτές τις περιπτώσεις (όπως στις πρωτοπαθείς), χωρίς καμία τροποποίηση.

Μπορεί να είναι τεχνικά πιο απαιτητική για τον χειρουργό, αλλά ο ασθενής απολαμβάνει όλα τα οφέλη της ελάχιστα επεμβατικής θεραπείας, όπως η απουσία μετεγχειρητικού πόνου και επιπλέον ουλών, η ταχεία επάνοδος στις δραστηριότητες και οι μηδενικές επιπλοκές.

Παρακάτω παραθέτονται περιπτώσεις υποτροπών που αντιμετωπίστηκαν επιτυχώς με τη μέθοδο LASER:

1. Περίπτωση 1η: άρρεν ασθενής 21 ετών, 1,5 χρόνο μετά από «κλειστή» (δηλαδή με ράμματα) εκτομή κύστης κόκκυγα (Περίπτωση Α, Εικόνες Α1-4)

2. Περίπτωση 2η: θήλυ ασθενής 16 ετών, 1,5 χρόνο μετά από «ημίκλειστη» (δηλαδή με μερική συρραφή του τραύματος) εκτομή κύστης κόκκυγα (Περίπτωση Β, Εικόνες Β1-2)

3. Περίπτωση 3η: άρρεν ασθενής 20 ετών, 3 χρόνια μετά από «ανοιχτή» (δηλαδή χωρίς σύγκλειση του τραύματος) (Περίπτωση Γ, Εικόνες Γ1-3)

Συχνές ερωτήσεις/απαντήσεις σχετικά με την κύστη κόκκυγος