Καρκίνος Στομάχου

Τι είναι ο καρκίνος στομάχου;

Το αδενοκαρκίνωμα του στομάχου αποτελεί την 5η αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως, με διπλάσια επίπτωση στους άνδρες απ’ ότι στις γυναίκες. Πρόκειται για μια ανεξέλεγκτη ομάδα παθολογικών κυττάρων που αναπτύσσεται αρχικά στον βλεννογόνο του στομάχου (πρώιμος γαστρικός καρκίνος) κι επεκτείνεται στο τοίχωμα σαν ελκωτική βλάβη ή προς το εσωτερικό του οργάνου ως μάζα.

Ταυτόχρονα επεκτείνεται μέσω τον λεμφαγγείων του στομάχου στους γειτονικούς λεμφαδένες, ενώ μέσω του αίματος καρκινικά κύτταρα μπορεί να μετακινούνται σε απομακρυσμένες θέσεις και όργανα (όπως π.χ. το ήπαρ), δίνοντας μεταστάσεις.

Πέρα από το γαστρικό αδενακαρκίνωμα, που αποτελεί τον συχνότερο τύπο κακοήθειας του στομάχου (κι αυτό που ονομάζουμε συνήθως καρκίνο στομάχου), υπάρχουν τα γαστρικά λεμφώματα και οι μεσεγχυματικοί όγκοι ή στρωματικοί όγκοι (GastroIntestinal Stromal Tumors – GIST)

Ποια είναι τα αίτια εμφάνισης γαστρικού καρκίνου;

Η εμφάνιση της νόσου θεωρείται πολυπαραγοντική, καθώς εμπλέκονται γενετικοί, περιβαλλοντικοί και διατροφικοί παράγοντες. Η κληρονομικότητα αφορά στο 10% περίπου όλων των περιπτώσεων γαστρικού καρκίνου, ενώ και η διατροφή παίζει ρόλο, καθώς επεξεργασμένες τροφές (κυρίως αλλαντικά και παστά) και αλκοόλ έχουν ενοχοποιηθεί σαν γενεσιουργά αίτια.

Αντίθετα, μια δίαιτα πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, χωρίς συχνή κατανάλωση κόκκινου κρέατος, φαίνεται να ασκεί προστατευτική δράση στον βλεννογόνο του στομάχου. Η χρόνια λοίμωξη με Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού είναι ο πιο ισχυρός παράγοντας κινδύνου για εμφάνιση γαστρικού καρκίνου, προκαλώντας χρόνια ατροφική γαστρίτιδα και εντερική μεταπλασία. Άλλες αιτίες θεωρούνται το κάπνισμα και προηγούμενες επεμβάσεις στον στόμαχο, όπως η γαστρο-εντερική αναστόμωση.

Ποια είναι τα συμπτώματα γαστρικού καρκίνου;

Ο καρκίνος του στομάχου δεν σχετίζεται με ειδικά συμπτώματα και αναπτύσσεται συνήθως «σιωπηλά». Δυστυχώς όταν αρχίζουν να εμφανίζονται κάποια ύποπτα συμπτώματα η νόσος έχει ήδη προχωρήσει και δεν είναι πάντα εύκολα αντιμετωπίσιμη.

Ορισμένοι ασθενείς έχουν δυσφαγία (ειδικά όταν η κακοήθεια εντοπίζεται στην συμβολή οισοφάγου-στομάχου), πρώιμο κορεσμό, ανεξήγητη απώλεια βάρους και ανορεξία. Αν ο όγκος αιμορραγεί, πιθανότατα να υπάρχουν μέλαινες κενώσεις ή και αιματέμεση, ενώ στις εργαστηριακές εξετάσεις διαπιστώνεται αναιμία.

Πώς γίνεται η διάγνωση για τον γαστρικό καρκίνο;

Ο ενδοσκοπικός έλεγχος (γαστροσκόπηση) αναδεικνύει τον καρκίνο και επιτρέπει την λήψη δειγμάτων ιστού για μικροσκοπική εξέταση και ταυτοποίηση. Εκτιμάται το μέγεθός του και ή εντόπισή του εντός του οργάνου. Το επόμενο βήμα μετά την ιστολογική επιβεβαίωση της κακοήθειας είναι η διενέργεια απεικονιστικού ελέγχου με αξονική τομογραφία προκειμένου να διερευνηθεί η επέκταση του όγκου στους πέριξ λεμφαδένες, σε γειτονικά όργανα ή και σε απομακρυσμένες εστίες.

Έχοντας αυτά τα δεδομένα γίνεται η ταξινόμηση του όγκου σε κάποιο στάδιο και ανάλογα με αυτό πραγματοποιείται η κατάλληλη θεραπευτική παρέμβαση, που μπορεί να έχει ρόλο ριζικό ή απλά παρηγορικό. Άλλες εξετάσεις που μπορεί να χρειαστεί να γίνουν είναι ο ενδοσκοπικός υπέρηχος (για εκτίμηση του βάθους διείσδυσης του όγκου στο γαστρικό τοίχωμα και αξιολόγηση των επιχώριων λεμφαδένων), οι καρκινικοί δείκτες στο αίμα και η PET-CT (εκτίμηση αμφίβολων εστιών στην CT ως πιθανών μεταστάσεων με έλεγχο όλου του σώματος)

Ποιές οι διαδικασίες θεραπείας για τον γαστρικό καρκίνο;

Η χειρουργική επέμβαση είναι η μόνη θεραπευτική επιλογή που μπορεί να προσφέρει ίαση ή μακροχρόνια επιβίωση στον ασθενή. Στόχος είναι η ριζική εξαίρεση του όγκου με το τμήμα του στομάχου που τον περιέχει (ολική ή μερική γαστρεκτομή) με εκτεταμένα υγιή όρια, ενώ συναφαιρούνται και οι αντίστοιχοι λεμφαδένες. Χημειοθεραπεία μπορεί να χορηγηθεί πριν την επέμβαση (neo adjuvant chemotherapy) ή μετά από αυτήν (adjuvant/επικουρική χημειοθεραπεία), ανάλογα με το στάδιο της νόσου, σε μια προσπάθεια να ελεγχθεί η συστηματική διασπορά των καρκινικών κυττάρων.

Η χειρουργική επέμβαση, επίσης, μπορεί να χρειαστεί για τον έλεγχο επιπλοκών σε ασθενείς που αρχικά δεν ήταν υποψήφιοι για γαστρεκτομή λόγω προχωρημένου σταδίου νόσου. Όταν υπάρχει απόφραξη λόγω μεγάλης μάζας στην οισοφαγογαστρική συμβολή ή την μετάπτωση του στομάχου στο δωδεκαδάκτυλο (πυλωρός), μια μικρής έκτασης γαστρεκτομή (χωρίς εκτεταμένο λεμφαδενικό καθαρισμό) ενδέχεται να είναι η αναγκαία λύση.

Οι αιμορραγίες, από την άλλη, συνήθως ελέγχονται ενδοσκοπικά, αλλά αν είναι υποτροπιάζουσες ή κατακλυσμιαίες πιθανό να οδηγήσουν κι αυτές τον ασθενή στο χειρουργείο.