09 Σεπ Περιτονίτιδα και συμπτώματα αλλά και επιπλοκές που προκαλεί
Η περιτονίτιδα είναι μια δυνητικά απειλητική για τη ζωή φλεγμονή του περιτοναίου, της μεμβράνης που επενδύει τα εσωτερικά τοιχώματα της κοιλιακής κοιλότητας και καλύπτει τα κοιλιακά όργανα. Η πάθηση αυτή μπορεί να προκύψει από διάφορες αιτίες, συνεπώς χρειάζεται προσοχή προκειμένου να ανευρεθεί το αίτιο που την προκάλεσε και να αντιμετωπιστεί στοχευμένα. Μάλιστα, η περιτονίτιδα προκαλεί όχι μόνο έντονα συμπτώματα αλλά και άκρως επικίνδυνες επιπλοκές, συνεπώς μπορεί να έχει απειλητικές για τη ζωή συνέπειες αν δεν διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί έγκαιρα.
Πού οφείλεται η περιτονίτιδα;
Υπάρχουν διάφορα αίτια που μπορεί να συμβάλλουν στην φλεγμονώδη αντίδραση του περιτοναίου. Τα πιο βασικά είναι:
- Διάτρηση στομάχου ή δωδεκαδακτύλου λόγω έλκους.
- Ρήξη φλεγμαίνουσας χοληδόχου κύστης.
- Ρήξη εκκολπώματος παχέος εντέρου.
- Οξεία σκωληκοειδίτιδα με γάγγραινα και ρήξη της σκωληκοειδούς απόφυσης.
- Οξεία παγκρεατίτιδα.
- Κάποιο τραύμα.
- Ιατρογενείς παράγοντες όπως η τοποθέτηση καθετήρα περιτοναϊκής κάθαρσης ή η διάτρηση εντέρου κατά τη διάρκεια κολονοσκόπησης.
- Αυτόματη βακτηριακή λοίμωξη σε ασθενείς που πάσχουν από κίρρωση ήπατος.
Περιτονίτιδα και συμπτώματα που προκαλεί
Η περιτονίτιδα εκδηλώνεται με συμτπώματα ποικίλης φύσεως, ανάλογα με την υποκείμενη αιτία, την έκταση της φλεγμονής και τη γενική υγεία του ασθενούς. Ωστόσο, τα πιο συνήθη συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Έντονος, διάχυτος κοιλιακός πόνος, ο οποίος μπορεί να επιδεινώνεται με την κίνηση, τον βήχα ή την βαθιά αναπνοή. Ο πόνος συνήθως ξεκινά απότομα και προοδευτικά επιδεινώνεται.
- Ευαισθησία και ακαμψία κοιλιάς, συμπτώματα που υποδηλώνουν ερεθισμό του περιτοναίου. Μάλιστα, κατά την κλινική εξέταση ο πόνος αυξάνεται όταν η πίεση απελευθερώνεται ξαφνικά από την κοιλιά.
- Πυρετός, ο οποίος συνοδεύεται από ρίγη και εφίδρωση
- Ναυτία και έμετος, συμπτώματα τα οποία μπορεί να οφείλονται σε ειλεό (παράλυση του εντέρου) που προκαλείται από ερεθισμό του περιτοναίου.
- Αλλαγές στις εντερικές συνήθειες όπως δυσκοιλιότητα ή διάρροια. Σε σοβαρές περιπτώσεις, ο ασθενής μπορεί να αναπτύξει παραλυτικό ειλεό, οδηγώντας σε κοιλιακή διάταση και απουσία εντερικών κινήσεων.
- Ταχυκαρδία και υπόταση καθώς η περιτονίτιδα και τα συμπτώματα που προκαλεί εξελίσσονται. Αυτά τα συμπτώματα μάλιστα υποδηλώνουν την ανάπτυξη σήψης ή σηπτικού σοκ.
Επιπλοκές της περιτονίτιδας
Η περιτονίτιδα συνδέεται με υψηλό κίνδυνο επιπλοκών, ειδικά αν η διάγνωση και η θεραπεία καθυστερήσουν. Οι πιθανές επιπλοκές περιλαμβάνουν:
- Σήψη και σηπτικό σοκ που αποτελούν και τις πιο σοβαρές επιπλοκές. Η σήψη αποτελεί μια συστηματική φλεγμονώδη αντίδραση στη λοίμωξη που μπορεί να οδηγήσει σε σηπτικό σοκ. Το σηπτικό σοκ χαρακτηρίζεται από υπόταση, δυσλειτουργία οργάνων και υψηλό ποσοστό θνησιμότητας.
- Ανάπτυξη ενδοκοιλιακών αποστημάτων, δηλαδή κοιλοτήτων γεμάτων πύον, τα οποία μπορεί να αποτελέσουν χρόνια πηγή λοίμωξης, απαιτώντας παροχέτευση (είτε διαδερμικά είτε χειρουργικά).
- Σχηματισμός συμφύσεων μεταξύ του περιτοναίου και των κοιλιακών οργάνων, οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε απόφραξη του εντέρου.
- Ανάπτυξη χρόνιας περιτονίτιδας, μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από επίμονη ή επαναλαμβανόμενη φλεγμονή του περιτοναίου. Η χρόνια περιτονίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε μακροχρόνιο κοιλιακό πόνο και επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις, επηρεάζοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής του ασθενούς.
- Πολυοργανική ανεπάρκεια σε σοβαρές και καθυστερημένα διαγνωσθείσες περιπτώσεις, η οποία μπορεί να αφορά τα νεφρά, το ήπαρ, τους πνεύμονες και το καρδιαγγειακό σύστημα. Αυτή η επιπλοκή είναι συχνά θανατηφόρα αν δεν αντιμετωπιστεί επιθετικά. Η περιτονίτιδα χαρακτηρίζεται ως πάθηση με υψηλό ποσοστό θνησιμότητας, ειδικά σε ασθενείς με συννοσηρότητες ή σε όσους έχουν καθυστερήσει τη λήψη στοχευμένης θεραπείας.
Θεραπευτικές επιλογές για την περιτονίτιδα και τα συμπτώματα που προκαλεί
Η θεραπεία της περιτονίτιδας απαιτεί μια συνδυαστική προσέγγιση, η οποία εξαρτάται από τον τύπο της περιτονίτιδας, την υποκείμενη αιτία και τη γενική κατάσταση της υγείας του ασθενούς. Η θεραπεία της περιτονίτιδας απαιτεί μια συντονισμένη διεπιστημονική προσέγγιση που περιλαμβάνει αντιμικροβιακή θεραπεία, χειρουργική επέμβαση και εντατική υποστηρικτική φροντίδα. Ο αρχικός στόχος είναι η σταθεροποίηση του ασθενούς μέσω χορήγησης ενδοφλέβιων υγρών για την αποκατάσταση της αρτηριακής πίεσης και της παραγωγής ούρων, η χορήγηση εμπειρικών αντιβιοτικών ευρέος φάσματος για την κάλυψη των πιθανών παθογόνων και η παροχή οξυγόνου. Εάν υπάρχουν έμετοι, μπορεί να απαιτείται αποσυμπίεση του στομάχου.
Όταν εντοπιστεί η αιτία της περιτονίτιδας, η θεραπεία προσαρμόζεται ανάλογα. Σε περιπτώσεις νεφρικής ανεπάρκειας, μπορεί να χρειαστεί αιμοκάθαρση, ενώ σε περιπτώσεις οξείας παγκρεατίτιδας, η διακοπή της σίτισης από το στόμα και η παρακολούθηση με διαδοχικές αξονικές τομογραφίες είναι απαραίτητες. Στις περιπτώσεις διάτρησης ενδοκοιλιακού σπλάχνου, η χειρουργική επέμβαση είναι αναγκαία, με τον χειρουργό να επιδιώκει είτε τη συρραφή της ρήξης είτε την αφαίρεση του πάσχοντος οργάνου, ακολουθούμενη από επιμελές πλύσιμο της κοιλιακής κοιλότητας για την απομάκρυνση των μικροβίων. Επιπλέον, η τεχνολογική πρόοδος επιτρέπει πλέον την εκτέλεση πολλών από αυτές τις επεμβάσεις λαπαροσκοπικά ή ρομποτικά, επιταχύνοντας έτσι την ανάρρωση και ελαχιστοποιώντας παράλληλα τον κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών. Ο Γενικός Χειρουργός στον Πειραιά Δρ. Γεώργιος Γεωργίου αντιμετωπίζει χειρουργικά την υποκείμενη αιτία που προκάλεσε την περιτονίτιδα, διαφυλάσσοντας την υγεία κάθε ασθενούς.